فیبروم‌های رحمی که به آنها لیومیوم یا میوم نیز گفته می‌شود، تومورهای خوش‌خیم و غیر سرطانی هستند که در رحم زنان رشد می‌کنند. این تومورها از بافت عضلانی رحم (میومتر) و بافت همبند تشکیل شده‌اند و می‌توانند از نظر اندازه، تعداد و محل قرارگیری بسیار متنوع باشند. فیبروم‌ها شایع‌ترین تومورهای لگنی در زنان هستند و تخمین زده می‌شود که تا 80 درصد زنان تا سن 50 سالگی به نوعی از فیبروم رحم دچار می‌شوند. در این مقاله توضیح میدهیم که فیبروم رحم چیست؟ چه انواعی دارد و به چه دلیل ایجاد می‌شود.
انواع فیبروم رحم
فیبروم‌های رحم، تومورهای خوش‌خیمی هستند که در بافت رحم رشد می‌کنند. این تومورها بر اساس محل قرارگیری خود در رحم به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:
فیبروم‌های داخل جداری (Intramural):
این نوع فیبروم‌ها در داخل دیواره رحم و بین لایه‌های عضلانی آن رشد می‌کنند. فیبروم‌های داخل جداری می‌توانند باعث بزرگ شدن رحم و افزایش حجم و مدت خونریزی در دوران قاعدگی شوند. در برخی موارد، این فیبروم‌ها می‌توانند باعث درد و فشار در ناحیه لگن نیز شوند.
فیبروم‌های زیر سروزال (Subserosal):
این نوع فیبروم‌ها در سطح خارجی رحم و زیر پوشش سروزال آن رشد می‌کنند. فیبروم‌های زیر سروزال ممکن است به سمت حفره شکمی گسترش یابند و به صورت توده‌هایی برجسته در سطح رحم دیده شوند. این فیبروم‌ها معمولا علائم خاصی ندارند، مگر اینکه خیلی بزرگ شوند و به اندام‌های مجاور فشار وارد کنند. در این صورت، ممکن است باعث درد و فشار در ناحیه لگن، کمر و حتی پاها شوند.
فیبروم‌های زیر مخاطی (Submucosal):
این نوع فیبروم‌ها در داخل حفره رحم و زیر لایه مخاطی آن رشد می‌کنند. فیبروم‌های زیر مخاطی می‌توانند باعث خونریزی‌های شدید و نامنظم در دوران قاعدگی و حتی بین دوره‌های قاعدگی شوند. این نوع فیبروم‌ها به دلیل قرارگیری در داخل حفره رحم، بیشتر از سایر انواع فیبروم‌ها می‌توانند باعث مشکلات باروری و سقط جنین شوند.
علائم فیبروم رحم
بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم رحم هیچ علامتی ندارند و فیبروم‌ها به طور تصادفی در طول معاینات لگنی یا سونوگرافی کشف می‌شوند. با این حال، در برخی از زنان، فیبروم‌ها می‌توانند علائم مختلفی ایجاد کنند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی‌های شدید و طولانی مدت در دوران قاعدگی: این علامت یکی از شایع‌ترین علائم فیبروم رحم است و می‌تواند منجر به کم‌خونی و خستگی شود.
- درد و فشار در ناحیه لگن: فیبروم‌های بزرگ می‌توانند باعث درد و فشار در ناحیه لگن، کمر و حتی پاها شوند.
- درد هنگام مقاربت: در برخی از موارد، فیبروم‌ها می‌توانند باعث درد هنگام مقاربت شوند.
- تکرر ادرار: فیبروم‌های بزرگ می‌توانند به مثانه فشار وارد کنند و باعث تکرر ادرار شوند.
- یبوست: فیبروم‌های بزرگ می‌توانند به روده فشار وارد کنند و باعث یبوست شوند.
- مشکلات باروری: در برخی از موارد، فیبروم‌ها می‌توانند باعث مشکلات باروری و حتی سقط جنین شوند.
علل ایجاد فیبروم رحم
فیبروم رحم چیست؟ دقیقاً مشخص نیست که چرا برخی از زنان به فیبروم رحم مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل مختلف در بروز این بیماری نقش دارند. این عوامل را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
عوامل ژنتیکی: ارثی از خانواده
یکی از عوامل مؤثر در ابتلا به فیبروم رحم، سابقه خانوادگی این بیماری است. اگر مادر، خواهر یا سایر اعضای خانواده شما به فیبروم رحم مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است. این نشان می‌دهد که ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در بروز فیبروم رحم داشته باشد.
عوامل هورمونی: تأثیر استروژن و پروژسترون
هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون در رشد و تکامل فیبروم‌ها نقش دارند. به همین دلیل است که فیبروم‌ها بیشتر در سنین باروری زنان، یعنی زمانی که سطح این هورمون‌ها بالاست، دیده می‌شوند. پس از یائسگی، با کاهش سطح هورمون‌ها، فیبروم‌ها معمولاً کوچک می‌شوند یا از بین می‌روند.
عوامل نژادی: شیوع بیشتر در برخی نژادها
مطالعات نشان داده است که زنان آفریقایی-آمریکایی بیشتر از سایر نژادها در معرض ابتلا به فیبروم رحم هستند. علت این تفاوت نژادی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما ممکن است عوامل ژنتیکی، محیطی و اجتماعی در آن نقش داشته باشند.
عوامل دیگر
علاوه بر عوامل ذکر شده، برخی عوامل دیگر نیز ممکن است در بروز فیبروم رحم نقش داشته باشند، از جمله:
- سن: فیبروم رحم بیشتر در زنانی که در سنین باروری هستند، دیده می‌شود.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلا به فیبروم رحم را افزایش دهد.
- بارداری: بارداری می‌تواند باعث رشد فیبروم‌های موجود شود یا فیبروم‌های جدیدی را ایجاد کند.
تشخیص فیبروم رحم
فیبروم رحم معمولا توسط پزشک متخصص زنان و زایمان و بر اساس معاینه بالینی و سونوگرافی تشخیص داده می‌شود. در برخی از موارد، ممکن است از روش‌های تصویربرداری دیگری مانند MRI نیز برای تشخیص دقیق‌تر فیبروم‌ها استفاده شود.
درمان فیبروم رحم
درمان فیبروم رحم بستگی به شدت علائم، اندازه و تعداد فیبروم‌ها، سن بیمار و تمایل او به بارداری دارد. روش‌های مختلفی برای درمان فیبروم رحم وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای مسکن: برای کاهش درد و خونریزی‌های خفیف می‌توان از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کرد.
- داروهای هورمونی: برخی از داروها می‌توانند به طور موقت رشد فیبروم‌ها را متوقف کنند و علائم آنها را کاهش دهند.
- جراحی: در صورتی که فیبروم‌ها بزرگ باشند، علائم شدید ایجاد کنند یا باعث مشکلات باروری شوند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. انواع مختلفی از جراحی برای برداشتن فیبروم‌ها وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به میومکتومی (برداشتن فیبروم بدون برداشتن رحم) و هیسترکتومی (برداشتن رحم) اشاره کرد.
- آمبولیزاسیون شریان رحمی: در این روش، با استفاده از کاتتر، جریان خون به فیبروم‌ها قطع می‌شود و در نتیجه آنها کوچک می‌شوند.
کلام آخر
فیبروم رحم چیست؟ فیبروم رحم یک عارضه شایع در زنان است که می‌تواند علائم مختلفی از جمله خونریزی شدید، درد لگن و مشکلات باروری ایجاد کند. با این حال، بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم رحم هیچ علامتی ندارند. تشخیص فیبروم رحم معمولاً با معاینه بالینی و سونوگرافی انجام می‌شود. روش‌های مختلفی برای درمان فیبروم رحم وجود دارد که بهترین روش درمان توسط پزشک و با توجه به شرایط بیمار تعیین می‌شود. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیر طبیعی، به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
بدون دیدگاه