بهداشت دهان و دندان و اهمیت آن. بهداشت دهان و دندان، اصطلاحی است که زیاد می‌شنوید ولی اگر آن‌را جدی نگرفته‌اید متن پیش رو را بخوانید تا میزان اهمیت و تاثیر آن را برای حفظ سلامتی لثه و دندان‌ها، پیشگیری از بیماری و درمان مشکلات احتمالی بدانید.
در این مقاله می‌خوانید:
- بهداشت دهان و دندان چیست؟
- رابطه‌ی بیماری دهان و دندان و سایر بیماری‌ها
- بهداشت دهان و دندان چه اصولی دارد؟
بهداشت دهان و دندان چیست؟
بهداشت دهان و دندان شامل سه عمل ساده ولی بسیار مهم مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه، جرمگیری و تمیز کردن کامل دندان‌ها و ترمیم و درمان بیمار‌های و پوسیدگی‌ها است. رعایت درست بهداشت اصلی‌ترین روش برای پیشگیری از از انواع بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان‌ها مانند پوسیدگی، بیماری لثه، بوی بد دهان (هالیتوزیس) است و نکته مهم دیگر این‌که می‌تواند از بیماری سایر بخش‌های بدن هم جلوگیری کند.
رابطه‌ی بیماری دهان و دندان با سایر بیماری‌ها
وقتی عفونتی در دهان وجود داشته باشد، جریان خون می‌تواند باکتری‌ها را به نواحی دیگر بدن منتقل کند که می‌تواند خطر بیماری قلبی و سکته را هم افزایش دهد. در واقع حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها بخش مهمی از سلامت کلی و بلندمدت بدن است.
تحقیقات نشان می‌دهد که التهاب لثه و عفونت دهان و دندان می‌تواند احتمال برخی از بیماری‌ها را بالا ببرد یا حتی مستقیما باعث شروع آن بیماری‌ها شود، مواردی مانند:
- بیماری قلب و عروقی.
- اندوکاردیت (عفونت پوشش داخلی قلب شما).
- ذات‌الریه.
- عوارض بارداری مانند زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد.
از طرف دیگر بعضی مشکلات و بیماری‌های مزمن می‌تواند روی وضعیت کلی دندان‌ها و لثه تأثیر منفی بگذارد و احتمال بیماری دهان و دندان را در فرد افزایش دهد، این موارد عبارتند از:
- دیابت.
- پوکی استخوان.
- ایدز یا آلودگی به ویروس HIV.
- بیماری آلزایمر.
بهداشت دهان و دندان چه اصولی دارد؟
بهداشت دهان و دندان و اهمیت آن. اگر روزی یک یا دو بار با عجله مسواک می‌زنید، عملا کمکی به دندان‌هایتان نمی‌کنید و جلوی رشد باکتری، پوسیدگی و بیماری لثه گرفته نمی‌شود. بهداشت دهان و دندان چند اصل مهم دارد که باید همه را رعایت کنید. در ادامه این موارد را می‌خوانید:
-
حداقل دو بار در شبانه‌روز مسواک بزنید.
مسواک زدن نباید افقی باشد. مسواک را با زاویه 45 درجه نسبت به لثه‌ها قرار دهید و به صورت نیم‌دایره به سمت بالای دندان‌ها بچرخانید و برای هر دو سه دندان ۱۰ بار تکرار کنید. باید تمام سطح بیرونی و داخلی تمام دندان‌ها به همین شکل تمیز شود و مینای دندان را هم مسواک کنید. مسواک زدن کامل، درست و با دقت حداقل ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
-
از خمیردندان حاوی فلوراید و مسواک نرم استفاده کنید.
پرزهای مسواک نباید سفت و سخت باشد. مسواک متوسط یا سخت به لثه‌ها آسیب می‌زند و می‌تواند باعث عقب رفتن لثه شود و مینای دندان را هم دچار سایش می‌کند و از بین می‌برد. پرزهای مسواک باید نرم یا خیلی نرم باشد. اگر دندان و لثه‌ی حساس دارید، حتما از مسواک با پرز خیلی نرم استفاده کنید. خمیردندان باید حاوی فلوراید باشد ولی سراغ خمیردندان‌های سفیدکننده نروید و از آنها استفاده نکنید. این خمیردندان‌ها باعث ساییده شدن رویه و مینای دندان می‌شوند. خمیردندان‌های سفیدکنند نباید در هفته بیش از ۲ تا ۳ بار استفاده شوند. موقع خرید مسواک و خمیردندان اطلاعات روی بسته را دقیق بخوانید.
-
نخ دندان بکشید.
مسواک به فضای بین دندان‌ها دسترسی ندارد و آن بخش‌ها را تمیز نمی‌کند. برای تمیز کردن این نواحی به نخ دندان نیاز دارید. حدود ۴۰ سانتی‌متر نخ دندان را دور انگشتان میانی خود بپیچید و به شکل هلال ماه C دور یک دندان بپیچید و با چند حرکت بالا و پایین تمیز کنید. کمی از نخ دندان را دور انگشت بچرخانید تا بخش استفاده شده عقب برود و سراغ دندان بعدی بروید. نخ دندان‌های ساده و بدون طعم هم انتخاب خوبی هستند و مهم این است که به راحتی بین دندان‌ها بیرون برود و بیاید و پاره نشود.
-
زبانتان را مسواک بزنید
زبان مانند یک اسفنج باکتری‌ها را در خود نگه می‌دارد و هر بار دندان‌ها را مسواک می‌زنید، باید روی زبان هم مسواک کنید. می‌توانید از پرزهای همان مسواک یا یک مسواک دیگر برای تمیز کردن زبان استفاده کنید یا یک اسکرابر مخصوص زبان داشته باشید.
-
دهان‌تان را مرتب بشویید
این روزها تبلیغات زیادی برای دهانشویه می‌بینیم ولی مصرف مداوم آنها می‌تواند آسیب‌زا باشد و بهتر است بدون تجویز پزشک نوع خاصی از دهانشویه را مدت طولانی مصرف نکنید. آب‌نمک ولرم و رقیق بهترین و راحت‌ترین دهانشویه برای ضدعفونی دهان و کشتن باکتری‌های غیر مفید است. روزی چند بار و خصوصا پس از خوردن مواد خوراکی، دهان‌تان را با آب‌نمک بشویید و قرقره کنید.
-
سیگار و قلیان را کنار بگذارید
ضرر سیگار فقط زرد و بد ظاهر شدن دندان یا کبودی لب‌ها نیست. سیگار و تمام محصولاتی که از تنباکو تولید می‌شوند جزو عوامل اصلی بیماری لثه و سرطان دهان هستند. هر زمان این مواد را کنار بگذارید، به بهداشت و سلامت دهان و دندان کمک می‌کنید.
-
سالی دو بار دکتر بروید
برای این‌که به کلینیک دندانپزشکی بروید، منتظر دندان درد نشوید. پوسیدگی و خرابی دندان در مراحل اولیه هیچ دردی ندارد و ممکن است آن‌قدر بدون علامت پیش برود تا به عصب برسد و در آن مرحله درد شما را متوجه بیماری و پوسیدگی می‌کند. پس باید سالی دو بار دکتر بروید تا دندان‌ها و لثه‌تان معاینه شود و بیماری یا پوسیدگی در مرحله‌ی اول تشخیص داده و درمان شروع شود.
-
دندان های خود را جرمگیری کنید
جرمگیری یکی از بهترین روش‌ها برای تمیز کردن عمیق دندان‌ها و پیشگیری از بیماری لثه است. بسیار از افراد به اشتباه فکر می‌کنند جرمگیری باعث خرابی یا ساییدگی دندان‌ها می‌شود ولی این‌طور نیست. جرمگیری بخشی از پلاک‌ها و جرم‌های زیر و اطراف لثه را که سال‌ها جمع شده‌اند و با مسواک و نخ دندان پاک نمی‌شوند، از روی دندان و زیر لثه برمی‌دارد. حساس شدن دندان‌ها یا درد و خونریزی حین و بعد از جرمگیری طبیعی است و ربطی به آسیب‌دیدگی ندارد.
-
رژیم غذایی سالم داشته باشید
بهداشت دهان و دندان و اهمیت آن. بیشتر افراد فکر می‌کنند شیرینی و شکلات تنها خوراکی‌هایی هستند که به دندان‌ها اسیب می‌زنند ولی جالب است بدانید ضرر بعضی مواد غذایی ترش و اسیدی می‌تواند از شیرینی بیشتر باشد. نوشابه یکی از مضرترین مواد برای دندان‌هاست چون هم شکر دارد و هم حاوی مواد اسیدی و ساینده است، آب‌میوه و میوه‌های ترش (حتی طبیعی)، انواع ترشی، مواد حاوی سرکه و آبلیمو و… برای دندان مضر هستند. قرار نیست این مواد سالم را از رژیم غذایی حذف کنید ولی پس از خوردن آنها حتما دهان را با آب یا آب‌نمک بشویید تا اسید و مواد قندی از سطح دندان پاک شوند. مواد قندی و نشاسته‌ای هم وقتی در محیط دهان بمانند به اسید تبدیل می‌شوند. پس از خوردن مواد ترش و اسیدی، مسواک نزنید چون باعث ساییدگی بیشتر دندان‌ها می‌شوید.
بدون دیدگاه